Trong hành trình nuôi dạy con, không tránh khỏi những lúc con từ chối yêu cầu của cha mẹ. Thay vì coi đó là sự chống đối, cha mẹ nên nhìn nhận sự từ chối của con cái như một cơ hội để áp dụng các phương pháp giao tiếp và giáo dục tích cực. Vậy hôm nay cô Huyên sẽ chia sẻ với các cha mẹ cách phá vỡ sự từ chối của trẻ, tạo sự gắn kết và hợp tác trong mối quan hệ với con.
Hiểu rõ nguyên nhân của sự từ chối
Khi trẻ em từ chối lời khuyên hoặc yêu cầu từ cha mẹ, điều đầu tiên cha mẹ cần làm là hiểu rõ lý do. Mỗi trẻ có một cá tính và bối cảnh riêng, nên sự từ chối có thể xuất phát từ nhiều yếu tố khác nhau. Có thể là do trẻ cảm thấy bị áp lực, hoặc chúng chưa hiểu hết lý do tại sao phải thực hiện yêu cầu đó. Trẻ ở độ tuổi lớn hơn thường từ chối vì muốn khẳng định sự độc lập, trong khi trẻ nhỏ có thể từ chối đơn giản vì không hiểu rõ tác động của việc mình làm.
Một ví dụ điển hình là khi cha mẹ yêu cầu trẻ làm bài tập về nhà, nhưng trẻ từ chối vì không thấy thú vị hoặc cảm thấy mệt mỏi sau một ngày dài. Trong trường hợp này, cha mẹ nên lắng nghe và thể hiện sự thấu hiểu trước khi đưa ra giải pháp. Hãy bắt đầu bằng câu hỏi nhẹ nhàng như: “Con có thể chia sẻ với mẹ tại sao con không muốn làm bài tập ngay bây giờ không?”
Nghệ thuật sử dụng ngôn từ
Thay thế từ “phải” bằng từ “muốn”
Một trong những nguyên nhân khiến trẻ phản kháng là cảm giác bị ép buộc. Nhiều bậc phụ huynh thường sử dụng từ “phải” khi yêu cầu con làm việc gì đó. Điều này tạo ra sự phản ứng tiêu cực, làm trẻ cảm thấy rằng chúng không có sự lựa chọn.
Để khuyến khích trẻ hợp tác, cha mẹ nên thay thế từ “phải” bằng “muốn”. Điều này giúp giảm bớt áp lực và khuyến khích sự hợp tác của trẻ. Con sẽ cảm thấy được tôn trọng và có động lực tích cực hơn để thực hiện nhiệm vụ.
Ví dụ, thay vì nói: “Con phải dọn phòng ngay bây giờ” cha mẹ có thể nói: “Mẹ muốn con dọn phòng để chúng ta có thể chuẩn bị cho bữa tiệc sinh nhật tối hôm nay” Hoặc thay vì nói “Con phải làm bài tập ngay bây giờ” thì cha mẹ có thể nói rằng “Mẹ muốn con làm bài tập bây giờ để chúng ta có thể chơi cùng nhau sau đó”.
Sử dụng từ “và” thay vì “nhưng”
Từ “nhưng” trong giao tiếp thường mang lại cảm giác phủ định những gì đã nói trước đó, dẫn đến việc làm giảm hiệu ứng tích cực của cuộc trò chuyện. Để giữ cho cuộc trò chuyện với trẻ được hòa hợp, cha mẹ nên sử dụng từ “và” thay vì “nhưng”.
Ví dụ, nếu trẻ nói rằng chúng không muốn làm bài tập tiếng Anh, thay vì nói: “Mẹ biết con không thích tiếng Anh, nhưng con phải làm bài tập”, hãy thay thế bằng: “Mẹ hiểu con không thích tiếng Anh, và mẹ nghĩ rằng nếu con hoàn thành bài tập hôm nay, chúng ta sẽ có thời gian đi chơi vào ngày mai”.
Sử dụng ngôn ngữ tích cực
Ngôn ngữ tích cực không chỉ giúp giảm thiểu sự đối đầu mà còn giúp trẻ nhận thức được lợi ích từ những việc mình làm. Khi đưa ra yêu cầu, cha mẹ nên sử dụng ngôn ngữ tích cực và tạo động lực bằng cách giải thích rõ ràng lợi ích mà con sẽ nhận được từ hành động đó.
Điều này giúp trẻ hiểu rằng việc làm theo không chỉ để làm vui lòng cha mẹ, mà còn mang lại những kết quả tích cực cho chính bản thân con.
Ví dụ: “Nếu con làm bài tập ngay bây giờ, tối nay chúng ta sẽ có thời gian chơi cùng nhau trước khi đi ngủ”. Bằng cách tạo ra một phần thưởng ngay lập tức và có giá trị với trẻ, cha mẹ sẽ giúp trẻ có động lực thực hiện nhiệm vụ mà không cảm thấy bị ép buộc.
Chú ý cảm xúc của con khi giao tiếp
Ngoài việc sử dụng ngôn ngữ tích cực, cha mẹ cần chú ý đến cảm xúc của trẻ trong quá trình giao tiếp. Trẻ thường phản ứng mạnh với những yêu cầu khi chúng cảm thấy không được lắng nghe hoặc bị đánh giá thấp.
Vì vậy, cha mẹ nên tạo điều kiện cho trẻ thể hiện cảm xúc, giúp trẻ hiểu rằng chúng có quyền bày tỏ quan điểm và mong muốn của mình. Điều này không chỉ giúp giảm bớt sự phản kháng mà còn xây dựng mối quan hệ tin cậy, khuyến khích trẻ chia sẻ cảm xúc một cách cởi mở.
Ví dụ khi trẻ không muốn tham gia vào chuyến dã ngoại cùng gia đình vào cuối tuần. Thay vì ép buộc trẻ, cha mẹ có thể hỏi: “Con có lo lắng về điều gì khi chúng ta đi dã ngoại không? Mẹ muốn biết lý do tại sao con không muốn tham gia cùng mọi người”. Câu hỏi này không chỉ cho thấy cha mẹ quan tâm đến cảm xúc của trẻ, mà còn mở ra cơ hội để thảo luận và giải quyết vấn đề một cách bình tĩnh.
Khi con cảm thấy được lắng nghe, con sẽ dễ dàng chia sẻ hơn về lo lắng của mình như sợ gặp người lạ hoặc cảm thấy không thích những hoạt động đó. Sau khi hiểu rõ, cha mẹ có thể trấn an và đề xuất những cách để chuyến đi trở nên thú vị hơn cho trẻ, chẳng hạn như mang theo đồ chơi mà trẻ yêu thích hoặc lên kế hoạch hoạt động mà trẻ thích tham gia.
Khung đồng thuận: Kỹ thuật phá băng sự từ chối
Khung đồng thuận là một công cụ hữu ích khi đối mặt với sự từ chối. Đầu tiên, cha mẹ cần đồng ý đồng ý với quan điểm của trẻ, sau đó thêm vào mong muốn của mình. Kỹ thuật này không chỉ giúp trẻ cảm thấy được lắng nghe và tôn trọng mà còn xây dựng sự kết nối giữa mong muốn của cha mẹ và lợi ích của trẻ.
Ví dụ, nếu con từ chối mặc áo khoác khi ra ngoài trong thời tiết lạnh, cha mẹ có thể nói: “Mẹ đồng ý rằng con không thích mặc áo khoác, và mẹ muốn con giữ ấm để không bị cảm”. Sự kết hợp này vừa thể hiện rằng cha mẹ tôn trọng mong muốn của con, vừa nhấn mạnh lợi ích của việc làm theo lời cha mẹ.
Áp dụng trong cuộc sống hàng ngày
Những kỹ thuật trên không chỉ áp dụng trong giao tiếp với con cái, mà còn có thể sử dụng trong các mối quan hệ khác trong cuộc sống hàng ngày như vợ/chồng, đồng nghiệp, và bạn bè. Khi áp dụng ngôn ngữ tích cực, thay thế các từ gây tranh cãi bằng những từ hòa hợp, bạn sẽ thấy sự thay đổi rõ rệt trong chất lượng của các cuộc trò chuyện.
Một ví dụ thực tế là khi bạn giao tiếp với đồng nghiệp. Thay vì nói: “Tôi biết anh không thích thay đổi kế hoạch, nhưng chúng ta phải làm điều đó” hãy thử nói: “Tôi hiểu anh không muốn thay đổi, và tôi nghĩ rằng nếu chúng ta làm điều đó, kết quả sẽ tốt hơn”.
Như vậy, sự từ chối của con cái không nên được coi là trở ngại mà là cơ hội để xây dựng mối quan hệ tích cực và bền vững. Bằng cách hiểu rõ nguyên nhân, sử dụng ngôn ngữ tích cực và khung đồng thuận, cha mẹ có thể vượt qua sự từ chối một cách hiệu quả, từ đó tạo ra môi trường yêu thương và hợp tác cho sự phát triển của trẻ.
Và để trở thành những người cha mẹ thông thái cũng như có thêm một chuyên gia đồng hành cùng con, đừng quên theo dõi cô Huyên nhé!
YouTube: https://www.youtube.com/@HoangThiHuyenOfficial
Website: https://cohuyenanphu.com
